Yeni eğitim yılı yaklaşırken, öğretmenlerin kendilerini yenilemesi, mesleki motivasyonunu artırması ve öğrencilerine farklı açılardan bakabilmesi büyük önem taşıyor. Bu süreçte öğretmenlerin izlemesi gereken filmler, öğretmenlik mesleğinin özünü hatırlatan, ilham veren bir kaynak oluyor. Bazen bir filmdeki sahne, bir karakterin mücadelesi ya da bir hikâyenin verdiği mesaj, öğretmene sınıfta ihtiyaç duyacağı sabrı, sevgiyi ve azmi hatırlatabiliyor. Yeni döneme tazelenmiş bir zihinle başlamak isteyen öğretmenler için, doğru filmleri seçmek oldukça değerli bir hazırlık oluyor.
Yeni eğitim yılına başlarken öğretmenlerin izlemesi gereken filmlerin neler olduğuna gel biraz daha yakından bakalım.
Ölü Ozanlar Derneği (Dead Poets Society) – 1989
Öğretmenliğin ne anlama geldiğini en derinden hissettiren filmlerden biri şüphesiz Ölü Ozanlar Derneği. İzlerken sadece bir edebiyat öğretmeninin hikâyesini değil, kendi mesleki yolculuğunu da görüyorsun. John Keating’in öğrencilerine “Carpe Diem – Günü Yakala” diyerek hayata farklı bakmalarını sağlaması, aslında bize şu soruyu sorduruyor: Ben sınıfta öğrencilerime hangi cesareti veriyorum?
Okul açılmadan önce bu filmi izlemek, sana mesleğin neden bu kadar kıymetli olduğunu yeniden hatırlatır. Sınıfa girdiğinde ders anlatan öğretmenden öte öğrencilerin dünyasına dokunan, onların hayatında iz bırakan bir rehber olmanın önemini fark edersin. Filmdeki her sahne, öğretmenliğin kalbini yeniden keşfetmeni sağlar.
Belki de bu yüzden, Ölü Ozanlar Derneği sadece bir kere izlenip geçilecek bir film değil. Yıllar geçse de öğretmenliğin farklı evrelerinde tekrar tekrar açıp izlenmeli. Çünkü her izlediğinde farklı bir ayrıntı yakalıyor, yeni bir ders çıkarıyor, belki de sınıfta yapacağın küçük bir dokunuşu yeniden hatırlıyorsun.
Yeni eğitim yılına başlarken bu film, her öğretmenin izlemesi gereken filmler arasında ilk sırada yer alıyor.
Good Will Hunting (Can Dostum) – 1997
Good Wil Hunting (Can Dostum), öğretmenlerin izlemesi gereken filmler arasında belki de en duygusal ve düşündürücü olanlardan biri. Film, olağanüstü matematik zekâsına sahip fakat hayatta yönünü bulamamış Will ile onun yolunu aydınlatan psikolog Sean’ın hikâyesini anlatıyor. Burada en çarpıcı olan nokta, bir öğretmenin ya da rehberin öğrencinin potansiyelini fark etmesinin ne kadar dönüştürücü olduğudur.
Sen de bilirsin, bazen öğrencilerin dışarıya yansıttığı öfke, ilgisizlik ya da kaygı aslında çok daha derin şeylerin yansımasıdır. Can Dostum filmi, bu görünmeyeni görmenin, öğrencinin içindeki cevheri ortaya çıkaracak sabrı ve sevgiyi gösterebilmenin önemini hatırlatıyor. İşte bu yüzden her öğretmenin izlemesi gereken filmler listesinde daima üst sıralarda yer alır.
Yeni eğitim yılına başlarken bu filmi izlemek ise sana şunu yeniden hissettirir: Öğretmenlik; öğrencinin kalbine dokunmak, onun göremediği yönlerini ona gösterebilmektir. Daha önce izlediysen bile, tekrar açıp seyretmekten çekinme. Çünkü her izleyişinde “öğretmen” kimliğine dair yeni bir şey fark ediyorsun.
3 Idiots (3 Aptal) – 2009
3 Idiots, öğretmenlerin izlemesi gereken filmler arasında hem eğlenceli hem de düşündürücü bir yeri hak ediyor. Film, mühendislik öğrencisi üç arkadaşın hayatını ve özellikle eğitim sistemine getirdiği eleştirileri konu alıyor. En önemli mesajı ise şu: Öğrenmek ezberden ibaret değildir, merak ve özgür düşünce olmadan eğitim eksik kalır.
Öğrencilerin notları bazen onların gerçek potansiyelini yansıtmaz. 3 Idiots, öğrencilerin yaratıcılığını bastıran katı sistemin aslında nasıl zarar verdiğini gösteriyor. İşte bu noktada öğretmen adaylarının izlemesi gereken filmler arasında da olması çok kıymetli; çünkü mesleğe başlamadan önce öğrencilerin farklı yönlerini fark etmenin ne kadar değerli olduğunu hatırlatıyor.
Bir öğretmenin izlemesi gereken filmler arasında ayrı bir yeri olan 3 Idiots sana şu soruyu sorduruyor: Ben sınıfta öğrencilerime özgür düşünme fırsatı tanıyor muyum? Yeni eğitim yılına başlarken bu filmi yeniden izlemek, öğretmenlikte ezber bozan, öğrencinin merakını canlı tutan bir yol seçmeyi hatırlatır.
Monsieur Lazhar (Canım Öğretmenim) – 2011
Canım Öğretmenim, öğretmenlerin izlemesi gereken filmler arasında duygusal yoğunluğu en yüksek olanlardan biri. Film, Kanada’da bir sınıf öğretmeninin intihar etmesinin ardından okula gelen göçmen öğretmen Lazhar’ın, hem öğrencilerin hem de kendi hayatındaki yaraları iyileştirmeye çalışmasını anlatıyor.
Canım Öğretmenim filmi, öğrencilerin duygusal dünyasına dokunmak ve onların acılarını paylaşmak anlamına geldiğini çok güçlü bir şekilde gösteriyor. Çocukların yaşadığı travmayı nasıl karşılayacağımızı, bazen ders kitabından çok daha fazlasına ihtiyaç duyulduğunu hatırlatıyor.
Yeni eğitim yılına başlarken Monsieur Lazhar, öğretmenlere sabır, empati ve insan olmanın getirdiği kırılganlıkları görme becerisini yeniden kazandırıyor. Aslında bu film, bir öğretmenin izlemesi gereken filmler arasında sadece mesleki değil, insani olarak da derin bir iz bırakıyor.
Daha önce izlediysen bile tekrar izlediğinde bambaşka ayrıntılar fark ediyorsun. Çünkü öğretmenliğin farklı evrelerinde, Lazhar’ın yaşadığı yalnızlık, öğrencilerin masumiyeti ve iyileşme çabası sende farklı karşılıklar buluyor. Bu yüzden öğretmenlerin izlemesi gereken filmler listesi içinde çok özel bir yere sahip.
The Class (Sınıf) – 2008
Sınıf, öğretmenlerin izlemesi gereken filmler arasında gerçekçi anlatımıyla öne çıkan, Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülünü almış bir yapım. Film, Paris’teki çok kültürlü bir okulda Fransızca öğretmeni olan François Marin’in öğrencileriyle yaşadığı bir yılı belgesel tadında aktarıyor.
Bu filmi özel kılan şey ise öğretmenliğin günlük hayatındaki gerçek zorlukları ve iniş çıkışları olduğu gibi yansıtması. Sınıfta öğrencilerin davranış sorunları, iletişim kopuklukları, kültürel farklılıklar ve disiplin meseleleriyle uğraşırken bir öğretmenin sabrının nasıl sınandığını çok iyi gösteriyor. Sen de izlerken kendi sınıfındaki anlarla sık sık özdeşleşiyorsun.
Yeni eğitim yılına başlarken The Class filmi sana sana şunu hatırlatıyor: Öğretmenlik başarı hikâyelerinden ibaret değil; sabır, empati ve sürekli yeniden deneme mesleği. Bu nedenle bir öğretmenin izlemesi gereken filmler arasında yer alıyor. Gerçekçi anlatımıyla, öğretmenliğin parıltılı yönlerinin yanı sıra zorlayıcı taraflarını da hatırlatıyor ve “yalnız değilim” hissini veriyor.
Film, aynı zamanda öğretmenlerin izlemesi gereken filmler listesi içinde özellikle yeni öğretmenler için çok öğretici. Çünkü gerçek sınıf ortamında karşılaşılabilecek sorunların hepsini perdeye taşıyor ve çözümün çoğu zaman iletişimde saklı olduğunu gösteriyor.
Hababam Sınıfı – 1975
Türk sinemasının efsanelerinden biri olan Hababam Sınıfı, öğretmenlerin izlemesi gereken filmler arasında kuşkusuz en özel yapımlardan biri. Rıfat Ilgaz’ın ölümsüz eserinden uyarlanan film, bir yandan kahkaha attırırken bir yandan da öğretmenlik mesleğinin sabır, anlayış ve disiplinle nasıl birleşebileceğini gösteriyor.
Mahmut Hoca’nın öğrencilerle kurduğu ilişki, aslında öğretmenliğin özünü anlatıyor: Katı bir disiplin ile içten bir sevgi arasında kurulan dengede, gerçek eğitim gerçekleşiyor. Yeni eğitim yılına başlarken Hababam Sınıfı, sana öğrencilerin ders notlarından ibaret olmadığını, onların haylazlıklarının arkasında büyük bir enerji ve potansiyel olduğunu yeniden hatırlatıyor.
Hababam Sınıfı nostalji değildir; öğretmenler için bir hatırlatmadır aslında. Sınıfta sabırla kalabilmek, öğrencilerin güvenini kazanabilmek ve onların gönlünde kalıcı bir iz bırakabilmek için Mahmut Hoca gibi kararlı ama sevgi dolu olmak gerektiğini gösteriyor. Daha önce defalarca izlemiş olabilirsin ama her seferinde yeni bir ayrıntı yakalayarak “işte öğretmenlik böyle bir şey” diyorsun.
İki Dil Bir Bavul – 2008
İki Dil Bir Bavul, öğretmenlerin izlemesi gereken filmler arasında belki de en gerçekçi olanlardan biri. Film, Güneydoğu Anadolu’ya atanan genç bir öğretmenin hikâyesini belgesel tadında anlatıyor. Türkçe bilmeyen öğrenciler, farklı bir kültür, iletişim engelleri ve kısıtlı imkânlarla geçen ilk yıl… Aslında yüzlerce öğretmenin yaşadığı zorlukların sahici bir yansıması.
Bu filmi değerli kılan şey ise öğretmenliğin romantik tarafını değil, sahadaki gerçeğini göstermesi. İzlerken bazen zorlanıyor, bazen duygulanıyor, bazen de “evet, ben de bunları yaşadım” diyorsun. Özellikle ataması yapılan ya da ilk görev yerine gidecek öğretmenler için İki Dil Bir Bavul, ders niteliğinde bir film. Çünkü yalnızca öğrencilerle değil, kültürle, dil farkıyla ve kendi yalnızlığınla nasıl başa çıkılacağını gösteriyor.
Yeni eğitim yılına başlarken bu filmi izlemek, sana sabrın, empati kurmanın ve öğretmenliğin insani yönünün ne kadar kıymetli olduğunu yeniden hatırlatıyor. Daha önce izlediysen bile, tekrar izlediğinde farklı bir ayrıntı görecek, belki öğrencilerine karşı yaklaşımını gözden geçireceksin.
Detachment (Kopma) – 2011
Detachment, öğretmenlerin izlemesi gereken filmler arasında en sarsıcı olanlardan biri. Adrien Brody’nin canlandırdığı geçici öğretmen Henry Barthes’ın hikâyesi, aslında birçok öğretmenin mesleğinde yaşadığı tükenmişlik, yalnızlık ve duygusal kopukluğu gözler önüne seriyor.
Film, öğretmenliğin öğrenciler için değil, öğretmenin kendi ruh dünyası için de ağır sorumluluklar barındırdığını hatırlatıyor. Henry’nin öğrencilerle kurduğu geçici ama derin bağlar, bir öğretmenin sınıfta ne kadar büyük bir etkiye sahip olabileceğini gösteriyor. Aynı zamanda, eğitim sisteminin eksikleri karşısında öğretmenlerin yaşadığı çaresizlikleri de çok gerçekçi bir şekilde yansıtıyor.
Detachment, özellikle yeni eğitim yılına başlarken bir öğretmenin izlemesi gereken filmler listesinden çıkarılmamalı. Çünkü film, sana sadece öğretmenliğin güzelliklerini değil zor yanlarını da hatırlatıyor. Çoğu zaman güçlü görünmek zorunda hissetsen de aslında duygularını bastırmadan öğretmenliğe devam etmenin önemini fark ettiriyor.
Daha önce izlediysen bile, yeniden izlemek sana yeni bir şey katacaktır. Çünkü her dönem, öğretmenliğe farklı bir gözle bakıyorsun. Bu film de o farklı bakışların hepsine güçlü bir ayna tutuyor.
Au Revoir Les Enfants (Elveda Çocuklar) – 1987
Elveda Çocuklar, öğretmenlerin izlemesi gereken filmler arasında özel bir yere sahip. Louis Malle’in kendi çocukluğundan esinlenerek çektiği bu film, II. Dünya Savaşı yıllarında bir Katolik yatılı okulunda geçiyor. Öğrenciler arasında kurulan masum arkadaşlıkların, savaşın acımasız yüzüyle nasıl bozulduğunu derin bir duyarlılıkla anlatıyor.
Elveda Çocuklar filmi, öğretmenler için tarihsel bir dramdan öte öğrencilerin kırılgan dünyasını ve eğitim ortamında güvenin ne kadar kıymetli olduğunu gösteriyor. Savaşın gölgesinde bile öğretmenlerin çocuklara güvenli bir alan yaratmaya çalışması, mesleğin ne kadar insani bir yönü olduğunu hatırlatıyor.
Yeni eğitim yılına başlarken Elveda Çocuklar, sana öğrencilerin duygusal ihtiyaçlarını da fark etmenin önemini yeniden hissettiriyor. Çocukların en masum halleriyle bile büyük toplumsal sorunlardan nasıl etkilendiğini görmek, sınıfta daha şefkatli ve daha dikkatli bir öğretmen olmayı öğretiyor.
The Chorus (Koro) – 2004
Koro, öğretmenlerin izlemesi gereken filmler arasında umudu en güzel yansıtan yapımlardan biri. Film, disiplin sorunlarıyla dolu bir yatılı okulda görev yapan müzik öğretmeni Clément Mathieu’nun hikâyesini anlatıyor. Öğrenciler tarafından başta ciddiye alınmasa da onun sabrı ve müziğe olan tutkusu, en yaramaz ve umutsuz görünen çocukların bile içindeki ışığı ortaya çıkarıyor.
Koro filmi, öğretmenliğin mucizesini hatırlatıyor: Her öğrencinin içinde keşfedilmeyi bekleyen bir yetenek vardır ve doğru öğretmenle karşılaştığında bu yetenek hayatını değiştirebilir. Sen de izlerken şunu düşünüyorsun: Ben öğrencilerime onların göremediği potansiyellerini gösterecek sabrı ve sevgiyi gösterebiliyor muyum?
Yeni eğitim yılına başlarken Koro, sana küçük dokunuşların bile öğrencilerin hayatında nasıl büyük değişimler yaratabileceğini hatırlatır. Bazen sadece bir şarkı, bir cesaret sözü ya da öğrencinin varlığını fark ettiğini göstermek, yıllar boyu unutulmayacak bir iz bırakabilir.
Bu yüzden film, öğretmenlerin izlemesi gereken filmler listesi içinde çok önemli bir yere sahiptir. Daha önce izlediysen bile, yeni döneme başlamadan önce bir kez daha izlemek sana sınıfta yeni bir güç, öğrencilerin dünyasına karşı yeni bir hassasiyet kazandıracaktır.
Like Stars on Earth (Yerdeki Yıldızlar) – 2007
Yerdeki Yıldızlar, öğretmenlerin izlemesi gereken filmler listesinde en dokunaklı yapımlardan biridir. Film, disleksi nedeniyle okulda başarısız görülen küçük bir çocuğun, resim öğretmeni sayesinde hayatının değişmesini konu alır. Ailesi ve çevresi tarafından “tembel” olarak etiketlenen Ishaan, aslında olağanüstü bir hayal gücüne sahiptir. Onun bu yönünü fark eden öğretmeni ise sadece akademik değil, insani anlamda da öğrencisine ışık olur.
Bu film öğretmenler için çok değerli bir hatırlatma yapar: Her çocuk aynı yöntemlerle öğrenmez, her öğrencinin farklı bir potansiyeli vardır. Sınıfta bazen “ders dinlemiyor, ilgisiz” diye düşündüğün öğrencinin aslında çok farklı bir öğrenme tarzı olabilir. İşte Yerdeki Yıldızlar filmi sana bu çeşitliliği görmeyi ve sabırla yaklaşmayı öğretir.
Yeni eğitim yılına başlamadan bu filmi izlemek, sana öğrencilerinin gözlerinin içine bakarak onların ihtiyaçlarını daha iyi anlaman gerektiğini hatırlatır. Bir öğretmenin izlemesi gereken filmler arasında belki de en çok empati uyandıranı budur. Daha önce izlemiş olsan bile, yeniden izlediğinde “Ben öğrencilerimin hangi gizli yeteneklerini fark edebilirim?” sorusunu kendine sorar, sınıfa bambaşka bir gözle girersin.
Beyond the Blackboard (Karatahtanın Ötesi) – 2011
Karatahtanın Ötesi, öğretmenlerin izlemesi gereken filmler listesine mutlaka eklenmesi gereken ilham verici yapımlardan biri. Gerçek bir hikâyeden uyarlanan film, ilk görev yerine atanan genç öğretmen Stacey Bess’in deneyimlerini konu alıyor. Görev yeri ise hiçbir öğretmenin hayal etmediği türden bir okul: barınma evlerinde yaşayan çocuklar için açılmış, imkânları kısıtlı bir sınıf.
Film, öğretmenlik mesleğinin özünü çok güçlü bir şekilde hatırlatıyor: Koşullar ne kadar zor olursa olsun, sevgi, sabır ve inançla öğrencilerin hayatında büyük bir fark yaratabilirsin. Stacey Bess’in elinde doğru dürüst malzeme yok, sınıfı yok, hatta bazen desteği de yok… Ama çocuklara gösterdiği sevgi ve inanç, tüm zorlukların üstesinden gelmesini sağlıyor.
Yeni eğitim yılına başlarken Karatahtanın Ötesi, sana öğrenciler için vazgeçmemenin, onların yanında dimdik durmanın ve kalpten bir öğretmen olmanın gücünü hatırlatır. Bu nedenle bir öğretmenin izlemesi gereken filmler arasında ayrı bir yere sahiptir. Daha önce izlemiş olsan bile, yeniden izlediğinde “Ben kendi öğrencilerim için daha neler yapabilirim?” sorusunu sorarak sınıfa bambaşka bir motivasyonla girebilirsin.
Son Söz: Filmlerle İlham Al, Kitaplarla Derinleş
Öğretmenlerin izlemesi gereken filmler, yeni eğitim yılına hazırlanırken motivasyonunu tazelemek ve mesleğine farklı bir gözle bakmak için çok değerli bir kaynak. Ama ilhamı sadece perdede bırakmamak da önemli. Yaz tatilini değerlendirirken bu filmleri kitaplarla tamamlamak, hem mesleki hem de kişisel gelişim açısından sana çok şey katacaktır.
Yaz Döneminde Öğretmenlerin Okuması Gereken Kitaplar içeriğini de okumanı özellikle tavsiye ederim; çünkü filmlerden aldığın ilhamı kitaplarla pekiştirerek yeni döneme çok daha güçlü başlayabilirsin.
