Her öğretmenin içinde zamanla oluşan bazı sorular vardır: “Yeterince etkili miyim?”, “Bu işi daha ne kadar sürdürebilirim?”, “Gerçekten gelişiyor muyum?” Bu sorular çoğu zaman içsel bir sorgulama gibi görünse de aslında öğretmenin kendini duymaya çalışma çabasıdır.
Bu noktada karşımıza çıkan önemli ama hâlâ yeterince konuşulmayan bir alan var: öğretmenler için koçluk.
Öğretmenler için koçluk, öğretmenin yalnız olmadığını hatırlatan, düşüncesini duyabildiği ve yönünü bulabildiği bir destek sistemidir. Fakat ne yazık ki eğitim sistemi içinde bu tür destekler, hâlâ yeterince görünür değil. Daha çok “yetiştirmeye” odaklanan yapılar içinde, öğretmenin gelişim ihtiyacı geri planda kalıyor.
Koçluğun temelini ve öğretmenler için ne anlama geldiğini Öğretmen Koçluğu Nedir? yazımda daha ayrıntılı bulabilirsin.
Öğretmenler İçin Koçluk Nedir ve Ne İşe Yarar?
Öğretmenler için koçluk, öğretmenin kişisel ve mesleki farkındalığını artırmayı, hedeflerini netleştirmeyi ve kendi yolunu daha bilinçli çizmesini sağlayan bireysel bir gelişim alanıdır.
Bu, bir mentorluk ya da danışmanlık süreci değildir. Öğretmenler için koçluk, öğretmenin içsel cevaplarını ortaya çıkaran, onu dıştan şekillendirmek yerine içten harekete geçiren bir yolculuktur.
Koç, öğretmene bir şey öğretmez; öğretmenin kendini duymasına yardımcı olur.
Rehberlik ve koçluk, çoğu zaman birbirine karıştırılır ama koçlukta yönlendirme değil, alan açma vardır.
Bu yaklaşım, sistemin hâlâ dayatma temelli ilerleyen eğitim mantığına karşı oldukça yenilikçidir.
Zira birçok kurum hâlâ “herkese aynı formül” yaklaşımıyla öğretmenin kişisel gelişimini kısıtlamaktadır.
Koçluk ile Mesleki Hedefler Netleşir mi?
Öğretmenlik gibi yoğun ve çok yönlü bir meslekte hedef belirlemek kolay değildir. Her gün sınıfın, öğrencinin, kurumun, sistemin değişen ihtiyaçlarına göre yeniden şekillenmen gerekir. Bu da zamanla içsel bulanıklık yaratır.
Tam da bu noktada koçluk, öğretmenin iç sesini netleştirmesine yardımcı olur.
Koçlukla öğretmen gelişimi, yalnızca yeni teknikler öğrenmekle ilgili değildir. Aynı zamanda öğretmenin “Ben ne yapmak istiyorum?”, “Hangi yönde ilerlemek beni tatmin eder?” gibi sorulara cevap aradığı bir alandır.
Bu süreçte öğretmen, yalnızca kendini değil, değerlerini ve yönelimlerini de tanımaya başlar.
Eğitim koçluğu, öğretmeni hedeflere iten değil, hedefleri öğretmenin içinden çıkaran bir sistem sunar.
Bu yönüyle mevcut sistemin “dıştan belirlenen başarı” anlayışına alternatif bir yol açar.
Bireysel Gelişim İçin Koçluk Desteğinin Avantajları Nelerdir?
Öğretmenlikte gelişim, sadece meslek içi eğitimlere katılmakla sınırlı değildir. Gerçek gelişim, öğretmenin kendi deneyimlerini, duygularını ve düşünce kalıplarını fark etmesiyle başlar.
Profesyonel gelişim desteği, bu farkındalığı derinleştirmek için birebir çalışmalara ihtiyaç duyar.
Öğretmenlere bireysel destek, öğretmenin kendi hızında, kendi bağlamında düşünmesine olanak tanır.
Kalabalık seminer salonlarında anlatılan genel bilgiler, çoğu zaman öğretmenin yaşadığı özel sorunlara temas etmez.
İşte öğretmenler için koçluk, bu kişiselliği yakalayan bir alandır.
Birebir mentorluk gibi bireysel süreçlerle birleştiğinde, öğretmenin özgüveni güçlenir, karar alma becerisi artar ve mesleki yönü daha sağlam temellere oturur.
Bu noktada şunu söylemek gerek: Her öğretmen bireydir. Her öğretmenin yükü, sınıfı, kurumu ve iç dünyası farklıdır. Dolayısıyla gelişimi de farklı ilerlemelidir.
Ne yazık ki sistem hâlâ öğretmen gelişimini belli formatlarla sınırlarken, koçluk öğretmeni sabit kalıplardan kurtaran nadir alanlardan biri olmayı sürdürüyor.
Bu destek türünün kariyer kırılma noktalarında nasıl etkili olduğunu Öğretmenlik Kariyerinde Kırılma Noktaları ve Destek Almak konulu yazımda anlattım.
Koçluk Alan Öğretmenlerin Deneyimleri: Sessizlikten Farkındalığa
Koçluk süreci geçirmiş birçok öğretmenle çalıştım. Hepsinin başlangıç noktası farklıydı ama ortak bir his vardı: Yalnızlık.
Kimseye anlatamadıkları şeyleri ilk kez bu süreçte dile getirdiler.
“İlk defa biri beni yargılamadan dinledi.”
“Duyduğum tek şey kendi iç sesimdi.”
“Hiç fark etmemişim, yıllardır otomatik davranıyormuşum.”
Bu cümleler, öğretmenlikte sessizce taşınan yüklerin ne kadar ağır olduğunu gösteriyor.
Koçluk süreci öğretmen için yalnızca farkındalık değil, aynı zamanda iyileşme ve yenilenme alanıdır.
Bu alanı deneyimleyen öğretmenler, hem sınıf yönetiminde hem de kişisel kararlarda daha sağlam durmayı öğreniyor.
Öğretmenlikte içsel gelişim, işte tam da bu noktada anlam kazanıyor.
Son Söz: Öğretmenin Sesi, Sessizce Kendi İçinden Yükselir
Öğretmenler için koçluk, sistemin görmediği ama öğretmenin derininde var olan ihtiyaçlara cevap verir.
Bazen kimseye anlatamadığın bir kararsızlık, bazen sadece duyulmak istemek, bazen de mesleğe yeniden bağlanmak… Hepsi koçlukla mümkün hale gelir.
Sistem çok konuşur ama çok az duyar.
Koçluk, öğretmenin kendini tekrar duymasını sağlar.
Çünkü bazen en çok ihtiyacın olan şey, yalnızca bir cümleyi kurabilmektir:
“Ben ne istiyorum?”
Ve bu cümleyle başlayan içsel yolculuk, öğretmenliğin en sahici dönüşümüdür.
